Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej po 1 kwietnia 2022 r.

Od dnia 1 kwietnia 2022 roku zacznie obowiązywać mniej korzystny system rozliczania energii wprowadzonej przez prosumenta do sieci.

Jeśli jesteś wśród jednej z tych grup osób, ten artykuł jest dla Ciebie:

• nie posiadasz wystarczających finansów aby przed zdążyć zainstalować panele przed końcem marca,
• kończysz budowę domu,
• planujesz zakup domu jednorodzinnego,
• planujesz skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej,
• chcesz skorzystać z programu czyste powietrze.

Wielu inwestorów planuje do końca marca 2022 r. założyć fotowoltaikę jeszcze na starych zasadach, a po dniu 1 kwietnia rozbudować ją o dodatkową moc.

Dotyczy to głównie inwestorów którzy nie dysponują odpowiednią ilością środków finansowych aby wykonać instalację w całości oraz tych, którzy nie potrafią znaleźć pewnego wykonawcy do końca marca 2022 roku i chcą mieć czas na spokojny wybór rzetelnej firmy.

W grupie inwestorów zainteresowanych rozbudową instalacji fotowoltaicznej po 1 kwietnia 2022 r. są także osoby które z różnych przyczyn nie mogą założyć paneli fotowoltaicznych do końca marca. Przykładowo, są to osoby planujące zakup nieruchomości, np. nowego domu i są w trakcie procesu zakupu bądź wiedzą, że nabędą nieruchomość w niedługim czasie i już dziś chcą zabezpieczyć się przed wzrostami cen energii elektrycznej.

Wiele osób kończy budowę domu jednorodzinnego, są już na finiszu prac, jednak nie mają jeszcze odbioru budynku i nadal obiekt jest podłączony do sieci elektroenergetycznej łączem tymczasowym. Są także osoby, które uwzględniły fotowoltaikę w projekcie budowlanym i korzystają już na etapie budowy z energii produkowanej przez panele słoneczne.

W podobnej sytuacji są właściciele domów jednorodzinnych planujący skorzystanie z ulgi termomodernizacyjnej w celu wymiany źródeł ogrzewania oraz instalacji odnawialnych źródeł energii w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, np. zmianę ogrzewania z węglowego na np. pompę ciepła. Często planując inwestycję rozłożyły jej etapy na kolejne lata.

Kolejną grupą inwestorów są osoby, które chcą skorzystać z dofinansowania na wymianę starego pieca i ocieplenie domu w ramach programu czyste powietrze.

Zmiana przepisów i likwidacja systemu opustów od 1 kwietnia 2022 r., powoduje że te wszystkie osoby muszą się zastanowić co zrobić aby skorzystać z dotychczasowych, korzystnych zasad rozliczania energii wytworzonej w instalacji fotowoltaicznej i oddanej do tzw. „wirtualnego sieciowego magazynu energii”.

Jaka jest minimalna wielkość instalacji aby zostać prosumentem?

Jeśli nie posiadasz wystarczających środków finansowych aby przez końcem marca 2022 r. założyć pełną instalację fotowoltaiczną i planujesz zamontować najmniejszą możliwą ilość paneli słonecznych i falownik najmniejszej mocy, musisz ustalić jakiej minimalnej mocy musi być instalacja fotowoltaiczna aby zyskać prawa prosumenta.

Jeśli nie nie planujesz skorzystać z dofinansowania

Jeśli nie planujesz korzystać z dofinansowania na montaż instalacji fotowoltaicznej, możesz zainstalować panele fotowoltaiczne dowolnej mocy.

Identycznie, jeśli chcesz obniżyć koszty montażu fotowoltaiki korzystając z odliczenia z tytułu ulgi termomodernizacyjnej – tutaj również nie ma limitu mocy instalacji fotowoltaicznej.

Musisz jedynie pamiętać że w ustawie nadal pozostaje nadal zapis, że systemem prosumenckim objęte są instalacje do 50 kW. Jeśli uda Ci się zainstalować panele słoneczne do końca marca 2022 roku będziesz zyskujesz status „prosumenta”, i utrzymujesz go także po rozbudowie mocy instalacji fotowoltaicznej po 1 kwietnia 2022 r., o ile nie przekroczysz limitu 50 kW.

Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej, jak odliczyć koszty poniesione na fotowoltaikę, wszystkie informacje znajdziesz na stronie https://manufakturaenergii.pl/ulga-termomodernizacyjna-obniz-koszty-instalacji-fotowoltaicznej/

Jeśli chcesz skorzystać z dofinansowania

W przypadku dofinansowania instalacji fotowoltaicznej z programów dofinansowania budowy mikroinstalacji fotowoltaicznych, w niektórych przypadkach, istnieją limity mocy mikroinstalacji, które podlegają dofinansowaniu.

Mój prąd

UWAGA! – rozbudowa instalacji fotowoltaicznej nie może być dofinansowana z programu Mój Prąd.

Projekty polegające na zwiększeniu mocy już istniejącej instalacji fotowoltaicznej nie podlegają dofinansowaniu.

Czyste Powietrze

W programie Czyste Powietrze dotację na instalację fotowoltaiczną mogą pozyskać osoby fizyczne będące właścicielami domów jednorodzinnych.

Minimalna moc dofinansowanej instalacji może wynieść 2 kW, a maksymalna nie może przekroczyć 10 kW.

Oznacza to, że wszystkie instalacje fotowoltaiczne mniejsze niż 2 kW i większe niż 10 kW, nie mogą zostać dofinansowane w ramach tej ulgi.

Informację o zakresie mocy instalacji fotowoltaicznych, które podlegają dofinansowaniu z programu Czyste Powietrze możemy znaleźć w dokumencie pt. Załącznik nr 2 do programu – koszty kwalifikowane – wersja obowiązująca od 25 stycznia 2022 r. W zależności od poziomu dofinansowania mamy inną listę kosztów kwalifikowanych (Załącznik nr 2, 2a, 2b), jednakże w każdym z tych dokumentów moc instalacji fotowoltaicznej jest w zakresie od 2 kW do 10 kW. Dokumenty można pobrać ze strony https://czystepowietrze.gov.pl/

Ulga termomodernizacyjna

W przypadku zastosowania ulgi termomodernizacyjnej do obniżenia kosztów budowy instalacji fotowoltaicznej nie ma wymogów co do mocy mikroinstalacji.

Aby ponoszone koszty związane z termomodernizacją domu oraz wymianą źródeł ciepła mogły być dofinansowane muszą być zgodne z wytycznymi w Programie. Aby dokumentacja, usługi, urządzenia czy też instalacje oraz wyroby budowlane mogły stanowić koszty kwalifikowane muszą spełniać wymagania techniczne opisane w Tabeli kosztów kwalifikowanych.

Przypominamy, że aby skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej budynek musi być oddany do użytku. Więcej na temat wykorzystania ulgi termomodernizacyjnej do obniżenia kosztu montażu paneli słonecznych piszemy na stronie https://manufakturaenergii.pl/ulga-termomodernizacyjna-obniz-koszty-instalacji-fotowoltaicznej/

Kto może skorzystać z rozbudowy instalacji fotowoltaicznej po 1 kwietnia 2022 r.?

Jestem właścicielem domu i zdążę zgłosić instalację przed 31 marca 2021 r.

Możesz pominąć ten rozdział jeśli jesteś właścicielem domu jednorodzinnego i wiesz, że zdążysz zamontować instalację fotowoltaiczną do końca marca 2022 r.

Kończę budowę domu jednorodzinnego

W przypadku domów jednorodzinnych na końcowym etapie budowy konieczne jest rozważenie, czy projekt domu ma zaplanowaną instalację fotowoltaiczną, czy nie ma jej w projekcie.

Projekt domu uwzględnia fotowoltaikę

Jeśli myślimy o instalacji paneli słonecznych, najlepiej uwzględnić ich instalację już w projekcie budowlanym domu. Umożliwi to uruchomienie instalacji fotowoltaicznej jeszcze zanim dom będzie gotowy i korzystanie z produkowanej energii elektrycznej w trakcie budowy.

Operator Systemu Dystrybucyjnego (OSD) może dokonać przyłączenia mikroinstalacji jeżeli nieruchomość posiada docelowe przyłącze energetyczne (wybudowane i uruchomione). W takim przypadku podłączenie mikroinstalacji może zostać zrealizowane również na etapie budowy domu. Nie ma możliwości przyłączenia mikroinstalacji jeżeli budynek jest w budowie i posiada przyłącze tymczasowe podłączone na okres wykonywania robót.

Jeżeli odbiorca chce zostać Prosumentem, powinien posiadać podpisaną umowę kompleksową ze Sprzedawcą energii elektrycznej. Niezwykle istotną kwestią jest podłączenie licznika dwukierunkowego, który mierzy ilość energii pobranej i oddanej do sieci. Licznik dwukierunkowy może być zainstalowany już na etapie budowy, jeśli projekt budowlany domu uwzględniał fotowoltaikę.

Projekt domu nie uwzględnia fotowoltaiki

Nie ma możliwości przyłączenia mikroinstalacji jeżeli budynek jest w budowie i posiada przyłącze tymczasowe podłączone na okres wykonywania robót – a takie przyłącze mają wszystkie budynki, których projekt budowlany nie uwzględnia fotowoltaiki.

Jeśli instalacja paneli nie została zaplanowana w projekcie, z jej montażem należy się wstrzymać, aż budynek zostanie oddany do użytku. W przeciwnym razie możemy mieć problemy z odbiorem budynku przez Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego (PINB) z uwagi na wykonanie obiektu niezgodnie z projektem. Po oddaniu budynku do użytku będzie można zainstalować licznik dwukierunkowy.

Jeżeli spodziewamy się przeciągającej budowy, możemy zaktualizować projekt domu o fotowoltaikę iwystąpić o pozwolenie zamienne na budowę. Niestety takie rozwiązanie niesie dodatkowe koszty i czas, który trzeba poświęcić na załatwienie spraw formalnych.

Planuję zakup domu, który posiada zamontowane panele fotowoltaiczne

Zdążę kupić dom przez końcem marca

Jeśli zdążysz kupić dom do końca marca, możesz zostać prosumentem.

Pomimo, że instalacja elektryczna budynku jest podłączona do sieci dystrybucyjnej radzimy złożyć wniosek do OSD o jej przyłączenie.

Chodzi o to aby być ujętym w stwierdzeniu, które jest dostępne na stronie Ministerstwa Klimatu:

Ci, którzy do 31 marca 2022 r. złożą wniosek do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) o przyłączenie mikroinstalacji do sieci, pozostaną w systemie opustów, z którego będą korzystać przez 15 lat.

Prosument to osoba albo podmiot, którzy na własne potrzeby wytwarza prąd z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji. Wytwarzany prąd nie może jednak stanowić przeważającej części działalności podmiotu. Prosument rozlicza się ze sprzedawcą energii wyłącznie na podstawie umowy kompleksowej.

W każdym przypadku zmiany właściciela nieruchomości konieczne jest podpisanie nowej umowy kompleksowejna dostawę energii elektrycznej ze Sprzedawcą. Część z dostawców energii przystosowała tzw. druki przepisania licznika do nowych warunków i zawierają one pola dot. zawarcia Umowy kompleksowej sprzedaży energii elektrycznej, świadczenia usługi dystrybucji oraz świadczenia usługi odbioru i rozliczania energii elektrycznej wprowadzonej do sieci OSD z Mikroinstalacji”.

Trzeba pamiętać, że Ustawa o odnawialnych źródłach energii nie opisuje przypadku aby energia wyprodukowana i wprowadzona do tzw. „wirtualnego magazynu energii” przez obecnego właściciela przechodziła na nowego właściciela instalacji. Dlatego należy założyć, że przepada.

Nie zdążę kupić domu przez końcem marca

Niestety nie mamy dobrych informacji dla osób, które obecnie nie są właścicielami nieruchomości ale wiedzą, że staną się nimi po 1 kwietnia 2022 roku. Tylko prosumenci, którzy do dnia 31 marca 2022 r. złożą wniosek do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) o przyłączenie mikroinstalacji do sieci, pozostaną w systemie rozliczeń opartym na mechanizmie opustów.

Żadna z osób która stanie się właścicielem nieruchomości po 1 kwietnia nie będzie mogła rozbudować, zbudować bądź korzystać z już istniejącej instalacji fotowoltaicznej na obecnych zasadach opustu dla prosumentów.

Co jeśli skorzystałem wcześniej z dofinansowania z programu Mój Prąd bądź Czyste Powietrze?

Jeśli skorzystałeś wcześniej (przed 31.03.2022 r.) z dofinansowania instalacji fotowoltaicznej w ramach programu Mój Prąd bądź Czyste Powietrze musisz pamiętać o tzw. „okresie trwałości wniosku„.

W przypadku programu Czyste Powietrze jest to okres 3 lat od zakończenia inwestycji, w którym beneficjent nie może:

• zmienić przeznaczenia budynku / lokalu z mieszkalnego na inny,
• zdemontować urządzeń, instalacji oraz wyrobów budowlanych zakupionych i zainstalowanych w trakcie realizacji przedsięwzięcia,
• zainstalować dodatkowych źródeł ciepła niespełniających warunków Programu Czyste Powietrze.

Z powyższego wynika, że jeśli zwiększysz moc instalacji bez wymiany urządzeń, a tylko przez dołożenie nowych, nie naruszasz warunków programu dofinansowania.

Ale jeśli do zwiększenia mocy instalacji fotowoltaicznej konieczna jest np. wymiana falownika – taka czynność narusza warunki programu dofinansowania i nie możesz jej wykonać nie narażając się na kary z tytułu niezachowania warunków.

Kontrola trwałości – prowadzona jest po zakończeniu realizacji projektu. Sprawdzeniu podlega przede wszystkim to, czy nie zaszły niedozwolone modyfikacje projektu. Kontrola może być rozszerzona o sprawdzenie innych elementów np. osiągnięcia i utrzymania wskaźników projektu. Możliwa jest też wizytacja, która odbywa się na próbie losowej stanowiącej nie mniej niż 15% tych przedsięwzięć wyłonionych w ciągu roku kalendarzowego w ramach złożonych wniosków o płatność końcową. Dodatkowo, w okresie trwałości, tj. 3 lat od zakończenia realizacji zadania, istnieje możliwość ponownej kontroli zrealizowanego przedsięwzięcia.

Zgłoszenie rozbudowy instalacji – aby uniknąć 1.000 zł kary!

Każdorazowa rozbudowa mikroinstalacji fotowoltaicznej wymaga zgłoszenia do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD). Zgodnie z art. 20 pkt. 2 Ustawy o odnawialnych źródłach energii, prosument ma obowiązek poinformować operatora o zmianie mocy zainstalowanej mikroinstalacji w terminie 14 dni od dnia dokonania zmiany. Za niezgłoszenie zmian grozi kara wysokości 1.000 zł.

Jeśli zwiększenie mocy mikroinstalacji nie powoduje, że zostanie przekroczona aktualna moc przyłączeniowa punktu poboru energii, a oraz nie rodzi to konieczności przebudowy przyłącza, to jedynym obowiązkiem prosumenta jest poinformowanie operatora sieci o zwiększeniu mocy mikroinstalacji.

W tym przypadku wystarczy złożenie wniosku o aktualizacji danych technicznych istniejącej mikroinstalacji. W zgłoszeniu do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) należy wykazać wszystkie parametry techniczne mikroinstalacji aktualne na dzień składania zgłoszenia.

Po zgłoszeniu, zazwyczaj w czasie do 14 dni, Operator Sieci wystawia dokument potwierdzający aktualizację danych mikroinstalacji oraz przekazuje informację o tej zmianie do sprzedawcy energii elektrycznej, którego prosument jest klientem.

Uwaga! Pamiętajmy, że Sprzedawca energii, od którego otrzymujemy rachunki za energię elektryczną nie jest tym samym co przedsiębiorstwo zarządzające siecią elektroenergetyczną (OSD).

Rozbudowałem instalację po 1 kwietnia 2022 r. – na jakich zasadach będę rozliczał energię?

Jeśli instalacja po rozbudowie nie przekroczy mocy 50 kW to prosument pozostaje na tzw. starych zasadach opustów.

Po rozbudowie mocy instalacji, operator OSD przesyła do dotychczasowego prosumenta, nową umowę kompleksową na dostawę i sprzedaż energii elektrycznej.
Jeśli umowa zawiera adnotację o zwiększeniu mocy, można śmiało ją podpisać.

Zgodnie z definicją, mikroinstalacja fotowoltaiczna, to instalacja o mocy mniejszej niż 50 kW. Dla wszystkich instalacji zgłoszonych do OSD przed 31 marca 2022 r. przewidziano okres przejściowy 15 lat.

Właściciele takich instalacji mają status prosumenta, czyli odbiorcy energii będącego jednocześnie jej wytwórcą. Mianem prosumenta określa się osobę, małą bądź średnią firmę a nawet gminę czy spółdzielnię, która posiada instalację fotowoltaiczną, wykorzystuje wytworzoną przez siebie energię elektryczną, a jej nadwyżkę „magazynuje” w sieci energetycznej.

Jeśli moc instalacji PV na skutek modernizacji przekroczy 50 kW, to dotychczasowy prosument traci ten status i rozliczany jest zgodnie z zasadami odpowiednimi dla małych instalacji fotowoltaicznych. Małe instalacje nie mają możliwości „magazynowania” energii w sieci elektroenergetycznej. Ewentualne nadwyżki energii oddane do sieci są sprzedawane.

Przypomnijmy, że mała instalacja fotowoltaiczna to instalacja odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 50kW i nie większej niż 500 kW, przyłączona do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV.

Rozliczenie energii w ramach obecnych zasad net-meteringu odbywa się w systemie tzw. opustu tj. rozliczenia różnicy między energią, którą użytkownik mikroinstalacji wyprodukował, a tą, którą pobrał z sieci elektroenergetycznej (w momencie, gdy nie świeci słońce i panele fotowoltaiczne nie wytwarzają prądu).

Właściciele instalacji do 10 kW korzystają z opustu w stosunku 1 do 0,8 natomiast posiadacze mikroinstalacji od 10 do 50 kW w stosunku 1 do 0,7. Oznacza, to że z każdego 1 kW energii wprowadzonego do systemu elektroenergetycznego możemy w ciągu kolejnych 12 miesięcy odebrać 80% (bądź 70%) energii bez dodatkowych opłat.

Nie ma opłaty dystrybucyjnej. W rachunku pozostają jednak opłaty stałe w kwocie ok 160 zł rocznie (m.in. opłata abonamentowa, jakościowa, przejściowa i handlowa).

Jak liczyć okres przejściowy 15 lat?

Do obliczenia okresu przejściowego 15 lat dla obecnych prosumentów, ważny jest moment pierwszego wprowadzenia energii do sieci dystrybucyjnej.

Dzień, w którym nastąpiło pierwsze wprowadzenie energii do sieci jest początkiem liczenia okresu 15 lat, kiedy to będziemy mogli rozliczać energię z zakładem energetycznym na starych, korzystnych zasadach systemu opustów (przypominamy je poniżej).

Zgodnie z ustawą OZE (link do ustawy) jako datę wprowadzenia energii elektrycznej do sieci przyjmuje się ostatni dzień danego miesiąca kalendarzowego, w którym ta energia została wprowadzona do sieci.

Po montażu konieczne jest jeszcze podpisanie umowy z zakładem energetycznym i podłączenie instalacji do sieci. Zazwyczaj trwa to 3 – 4 tygodnie, ale w przypadku tak gorącego okresu jak teraz ten czas może się wydłużyć.

Czy prosument może sam przejść na net-billing?

Zmiana systemu rozliczeń energii wytworzonej w instalacji fotowoltaicznej z systemu opustów na net-billing jest możliwa na prośbę prosumenta.

W przypadku zmiany systemu rozliczeń na net-billing nie będzie możliwy powrót do poprzedniego systemu, tj. systemu rozliczeń na zasadzie opustów.

Przykłady rozbudowy instalacji

Przykład rozbudowy instalacji fotowoltaicznej przez firmę

Dla pierwszego przykładu weźmy firmę, która zamontuje przed terminem zmian zasad instalację o mocy 20 kW. Już po wejściu nowych zasad zdecyduje o rozbudowie instalacji, np. do wielkości 40 kW.

Wielu właścicieli firm zadaje sobie pytanie jak wtedy będzie rozliczana?

Na starych zasadach prosumenta czy nowych net-billingu?

Odpowiadamy.

Jeśli instalacja po rozbudowie będzie miała moc do 50 kW, będzie rozliczna na starych zasadach opustów. Instalacja powyżej 50 kWp będzie rozliczana na nowych zasadach net-billingu.

Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej przez osobę prywatną

Zwiększenie mocy do 10 kW

Jeśli podczas rozbudowy nie przekroczymy mocy 10 kW, to przypomnijmy, że w obowiązującym jeszcze przez 15 lat modelu rozliczeń prosumentów, w przypadku instalacji o mocy do 10 kW, za każdą 1 kWh oddaną do sieci prosument odbierze 0,8 kWh.

Zwiększenie mocy powyżej 10 kW (do 50 kW)

Gdy na skutek modernizacji łączna moc zainstalowanej instalacji PV przekroczy 10 kW, u prosumenta korzystającego z rozliczeń na zasadzie opustów, energia będzie rozliczana w stosunku ilościowym 1 do 0,7. Jak widać, tutaj także nic się nie zmienia dla osób, które skorzystają z 15 letniego okresu przejściowego.

Nowe zasady rozliczania fotowoltaiki od 1 kwietnia 2022 r.

Nowe zmiany wprowadzone w 2022 roku będą obowiązywały w odniesieniu do instalacji, w których energia elektryczna została wytworzona i wprowadzona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej po raz pierwszy w okresie od dnia 1 kwietnia 2022 r.

Wiceminister klimatu i środowiska oraz pełnomocnik rządu ds. OZE Ireneusz Zyska twierdzi, że nowe rozwiązania doprowadzą w długofalowej perspektywie do zwiększenia ilości prosumentów z obecnych ok. 700 tys., do 2-3 milionów za kilka lat.

Wyjaśniał także, iż nowy system rozliczeń, tzw. net-billing jest sprawiedliwym systemem, korzystnym dla systemu elektroenergetycznego i prosumentów. Prosumenci w nowym modelu rozliczenia oraz w przypadku przejścia na taryfę G12, będą mogli zaoszczędzić rocznie 1600 – 1700 zł w stosunku do odbiorców energii, którzy nie posiadają instalacji fotowoltaicznej.

Nowe zasady rozliczeń energii wyprodukowanej w instalacji fotowoltaicznej i wprowadzonej do sieci będą obowiązywać osoby, które złożą wniosek o przy przyłączenie do sieci do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) od 1 kwietnia 2022 r.

Niezmiennie systemem prosumenckim (po zmianach net-billingu) są objęte objęte są instalacje do 50 kW.

Każdy wytwórca energii elektrycznej będzie ją w systemie net-billingu sprzedawał po stawkach hurtowego rynku energii, a odbierał po stawkach detalicznych.

Branżowe portale przygotowały wyliczenia na podstawie projektu ustawy. Wynika z nich, że za energię przekazywaną do sieci właściciel instalacji otrzyma ok. 260 zł/MWh, a będzie kupował energię za ok. 660 zł/MWh.

W efekcie każdy, kto założy instalację fotowoltaiczną od 1 kwietnia 2022 r., zamiast obecnych ok. 60 – 100 zł miesięcznie, zapłaci ok. 1.100 – 1.400 zł rocznie za prąd.

Ministerstwo klimatu i środowiska przekonuje, że prosument w nowym systemie (net-billingu) zaoszczędzi ok. 1600 – 1700 zł rocznie w przypadku przejścia na taryfę G12 w porównaniu do konsumenta o identycznym poziomie zużycia energii (4,5 MWh rocznie). Stanowi to oszczędność około 56% w porównaniu do gospodarstwa bez instalacji PV.

Szacuje się, że okres zwrotu z inwestycji w fotowoltaikę wzrośnie o 50 – 80 %, z obecnych ok. 6 – 7 lat do 13 – 16 lat.

Postępujący nieustannie wzrost cen energii skutecznie skraca ten czas zwrotu inwestycji w fotowoltaikę niezależnie od obowiązującego systemu rozliczeń.